KONKURS LIPNICKICH PALM
O LIPNICKIM KONKURSIE PALM SŁÓW KILKA
To już po raz 65. na lipnickim rynku odbędzie się Konkurs Palm Wielkanocnych. Od pokoleń lipczaninie wykonywali palmy, które święcone były w niedzielę palmową. Jednak na samym początku nie były one tak wysokie i tak strojne. Palma świadczyła o zamożności gospodarza i jego statusie społecznym. Jej wysokość zależała zawsze od wielkości gospodarstwa. Jeśli morgów dziesięć, dziesięć metrów palmy wykonywał właściciel. Wraz ze wzrostem popularności konkursu rosły też palmy.
Ciekawą i zabawną do dziś anegdotą jest historia o tym, jak przed laty konkurs wywołał kontrowersję z ówczesnym lipnickim proboszczem ks. Janem Sarną (lata 60-te XX wieku). Nie był on zadowolony, że wysokie palmy wnoszone są do kościoła, ponieważ zasłaniały całą ambonę i dotykały wiszących u sufitu żyrandoli. Bojąc się o wytrzymałość pająków, ustawił w Niedzielę Palmową przed kościołem pniak (jak wspominają mieszkańcy) i sam siekierą obcinał te palmy, które jego zdaniem zagrażały wysokością.
W 1958 roku Józef Piotrowski – społecznik, miłośnik Lipnicy, poeta, chcąc uratować tradycję wykonywania palm (która zaczęła stopniowo zanikać), zainicjował i zorganizował pierwszy konkurs, który obecnie oprócz tradycji religijnej stał się również rozpoznawalną marką gminy Lipnica Murowana.
Palmy oceniane są w kilku kategoriach wysokości oraz pod kątem innych kryteriów: wysokość, ułożenie pręci, wiązanie, smukłość, zdobienie. Tradycyjne lipnickie palmy wykonywane są tylko z naturalnych surowców. Trzon palmowego drzewka stanowi wiklina, która służy także do wiązania starannie ułożonych pręci. Palmę ozdabiają kolorowe bibułowe kwiaty, bazie oraz zimozielona roślinność, a w czubie wiązka trawy stawowej. Tradycyjna palma musi się mieścić w dłoniach wykonawcy i za pomocą siły ludzkich rąk musi zostać postawiona. Aby spełnić ten wymóg konkursowy (postawienia palmy), wysokie palmy wzmacniane są w środku drewnianą tyczką. Zwyczajowo w domach najmłodsi uczą się robienia palm od swoich ojców i dziadków, którzy wiedzę i umiejętności przekazują dzieciom i wnukom. W dniu konkursu wspólnie niosą palmy na lipnicki rynek, a po ich poświęceniu uczestniczą w uroczystościach kościelnych.
Zgodnie z tradycją z poświęconych palmowych witek gospodarze przygotowują krzyżyki, które w Wielki Piątek wbijają w pola i zagony oraz zatykają w centralnym miejscu swojego domu, na pamiątkę śmierci Jezusa. Krzyże te chronić też mają domostwa, gospodarstwa i plony przed żywiołami.
Palmy niskie i średnie (do 15 metrów) otaczają stojącą w centralnej części rynku kolumnę św. Szymona z Lipnicy, a te najwyższe (nawet ponad 30 metrów) mocowane są do lip rosnących wokół lipnickiego rynku. Dopiero postawienie palmy przesądza o jej udziale w konkursie. Stawianie palm jest najbardziej widowiskowym momentem. Dotyczy to zwłaszcza najwyższych palm, których twórcy muszą wykazać się niezwykłym kunsztem i precyzją. Regulamin określa, że stawianie palmy musi odbywać się w sposób naturalny, za pomocą siły ludzkich mięśni, lin, wideł, bez użycia mechanicznych dźwigów i wyciągarek. Palmy, które złamią się podczas tej czynności (bo i tak się zdarza) są eliminowane z konkursu w takiej wysokości. Wykonawca może jednak odciąć część złamaną, ponownie poddać palmę ocenie i mierzeniu, a następnie ją postawić.
Najwyższą palmę (37 metrów i 78 centymetrów) w historii 60-letniej tradycji konkursu, wykonał w 2019 roku, 21-letni wtedy mieszkaniec Lipnicy Górnej Andrzej Goryl. Oprócz pasji do wykonywania palm interesuje się także motoryzacją, głównie szybkimi samochodami. Jest strażakiem w Ochotniczej Straży Pożarnej. Na co dzień pracuje w firmie budowlanej, a po pracy pomaga rodzinie w gospodarstwie rolnym. Młody, ambitny, uśmiechnięty chłopak, z pozytywną energią, a od kwietnia 2019 roku, za sprawą rekordu palmowego, rozpoznawalny w całej Polsce.
Rok 2020 pokrzyżował plany organizatorom, i po raz pierwszy w historii konkursu w związku z sytuacją pandemiczną, zmuszeni byli odwołać wydarzenie. W 2021 roku chcąc kontynuować tą piękną i ważną dla Lipnicy tradycję ludową, przedsięwzięcie zorganizowano bez udziału publiczności i wydarzeń towarzyszących (także w związku z pandemią). Istota samego konkursu nie uległa zmianie. Powołana komisja artystyczna oceniła palmy w pięciu kategoriach. Najlepsi wykonawcy zostali nagrodzeni, a lipnickie dziedzictwo kulturowe prezentowane było poprzez media społecznościowe, strony internetowe, a także relacje prasowe, radiowe i telewizyjne. W 2022 roku wróciliśmy do organizacji Konkursu jak przed laty i mamy nadzieję, że tak już będzie zawsze. W ubiegłym roku komisja oceniała 47 palm powyżej 3 metrów wysokości. Najwyższa mierzyła 27 metrów i 63 centymetry, a jej autorem był dotychczasowy rekordzista wysokości – Andrzej Goryl z Rodziną.
Tegoroczny 65. Konkurs Lipnickich Palm odbędzie się w Niedzielę Palmową – 24 marca na lipnickim rynku w pełnej krasie, z udziałem publiczności, rękodzielników, wystawców, zespołów regionalnych, grup artystycznych, a przede wszystkim z udziałem mistrzów wykonujących najpiękniejsze i najwyższe na świecie palmy. Serdecznie zapraszamy do udziału w tym niepowtarzalnym na skalę kraju i świata widowisku.
HISTORIA KONKURSÓW
63. Konkurs Lipnickich Palm za nami
Pełen niesamowitych emocji, barwnych i dostojnych palm, pięknych występów i cudownej publiczności – taki właśnie był 63. Konkurs Lipnickich Palm i Rękodzieła Artystycznego im. Józefa Piotrowskiego. Lipnicka Niedziela Palmowa to wyjątkowe wydarzenie, nie tylko ze względu na jej wymiar religijny, ale także ze względu na prastarą, przekazywaną z pokolenia na pokolenie tradycję wykonywania palm, która jest naszą dumą i chlubą. Po dwóch latach przerwy w końcu udało się zorganizować konkurs, który ściągnął na zabytkowy rynek rzesze gości i turystów, z zachwytem podziwiających wznoszące się ku niebu palmy. Już przed godziną 7,30 pracę rozpoczęła komisja artystyczna oceniająca palmy, w tym roku w składzie: Bernadetta Błoniarz – etnolog, przewodnicząca jury, Monika Żołna – plastyk, Justyna...
62. KONKURS PALM ROZSTRZYGNIĘTY – WYNIKI
Mamy już wyniki Konkursu Palm! Najwyższą palmę w tym roku wykonał Andrzej Goryl z Lipnicy Górnej, a mierzyła 26 metrów i 8 centymetrów!Wszystkie palmy powyżej 3 metrów wysokości (31 palm), otrzymały nagrody finansowe, natomiast dzieci za swoje palemki (92 uczestników), zostały nagrodzone upominkiem rzeczowym.Organizacja tego wydarzenia była możliwa dzięki sponsorom i fundatorom nagród. Tegoroczny Konkurs Palm wsparli finansowo: Pani Iwona Piotrowska z USA, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, „SPOŁEM” Powszechna Spółdzielnia Spożywców w Bochni, BACÓWKA Towary Tradycyjne z Rajbrotu, Starostwo Powiatowe w Bochni, Przedsiębiorstwo ASIS Sp. z o.o. z Krakowa. Słowa wdzięczności kierujemy do Wszystkich Państwa, za wsparcie tej unikalnej na skalę kraju tradycji ludowej, która zachwyca...
WYNIKI 61. KONKURSU LIPNICKICH PALM I RĘKODZIEŁA ARTYSTYCZNEGO IM. JÓZEFA PIOTROWSKIEGO
Po ośmiu latach kolejny raz został pobity rekord lipnickiego Konkursu Palm! Tegoroczna zwycięska palma mierzyła 37 metrów i 78 centymetrów wysokości, a jej autorem jest Andrzej Goryl, 21-letni mieszkaniec Lipnicy Górnej. Przypomnijmy, że poprzedni palmowy wyczyn należał do nieżyjącego już Zbigniewa Urbańskiego z Lipnicy Murowanej i wynosił 36 metrów i 4 centymetry. W tegorocznym Konkursie, który odbył się 14 kwietnia, nagrodzono 170 palm. W kategorii palm dziecięcych zgłoszono 122, palm niskich 26, palm średnich 16, wysokich 5, a w kategorii palm najwyższych została zgłoszona jedna palma. Poniżej prezentujemy wyniki Konkursu. Komisja Konkursowa w składzie: Bernadetta Błoniarz – przewodnicząca, etnolog, Małgorzata Kowalska-Kucharska – etnolog, Rafał Pajor – plastyk, Monika Żołna –...
Wyniki jubileuszowego 60. Konkursu Lipnickich Palm
Do udziału w tegorocznej edycji konkursu zgłoszono 56 palm, w tym: 3 w kategorii palm najwyższych (powyżej 22 metrów), 4 w kategorii palm wysokich (od 14 do 22 metrów), 22 w kategorii palm średnich (od 7 do 14 metrów), 27 w kategorii palm niskich (od 3 do 7 metrów). W Biurze Organizacyjnym oceniane były palmy dziecięce (do 3 metrów wysokości), których zgłoszono 109. Komisja konkursowa w składzie: - Bernadetta Błoniarz – etnolog - Monika Żołna – plastyk - Justyna Bodurka – historyk postanowiła przyznać: W KATEGORII PALM NAJWYŻSZYCH POWYŻEJ 22 METRÓW GRAND PRIX Rodzina Drągów i Fielków z Lipnicy Dolnej – palma wysokości 32 metry 6 centymetrów I MIEJSCE Andrzej Leszczyński z Rodziną z Lipnicy Dolnej – palma wysokości 31 metrów 60 centymetrów II MIEJSCE Andrzej Goryl z Rodziną z...
Wyniki 59. Konkursu Lipnickich Palm i Rękodzieła Artystycznego
Do udziału w tegorocznej edycji konkursu zgłoszono 54 palmy, w tym: 3 w kategorii palm najwyższych (powyżej 22 metrów), 5 w kategorii palm wysokich (od 14 do 22 metrów), 21 w kategorii palm średnich (od 7 do 14 metrów), 25 w kategorii palm niskich (od 3 do 7 metrów). W Biurze Organizacyjnym oceniane były palmy dziecięce (do 3 metrów wysokości), których zgłoszono 114. Komisja konkursowa w składzie: - Bernadetta Błoniarz – etnolog - Aniela Gromala – plastyk - Justyna Bodurka – historyk postanowiła przyznać: W KATEGORII PALM NAJWYŻSZYCH POWYŻEJ 22 METRÓW GRAND PRIX dla Rodziny Leszczyńskich z Lipnicy Dolnej, wysokość palmy – 27,63 m I MIEJSCE dla Andrzeja Goryla z Lipnicy Górnej, wysokość palmy – 28,59 m II MIEJSCE dla Daniela Drąga z Dziadkiem z Lipnicy Dolnej, wysokość palmy –...
Wyniki 58. Konkursu Lipnickich Palm
Po obejrzeniu 55 palm zgłoszonych do tegorocznego Konkursu, w tym: 2 palm w kategorii palm najwyższych (powyżej 22 metrów), 5 palm w wysokich (od 14 do 22 metrów), 17 palm średnich (od 7 do 14 metrów) oraz 31 palm niskich (od 3 do 7 metrów). W Biurze Organizacyjnym oceniane były palmy dziecięce do 3 metrów wysokości, których zgłoszono 86. Komisja konkursowa w składzie: - Bernadetta Błoniarz – etnolog - Monika Żołna – plastyk - Justyna Bodurka – historyk postanowiła przyznać następujące miejsca: W KATEGORII PALM NAJWYŻSZYCH POWYŻEJ 22 METRÓW GRAND PRIX dla Zbigniewa Urbańskiego z Rodziną z Lipnicy Murowanej, wysokość palmy 30,04 m I MIEJSCE dla Andrzeja i Piotra Leszczyńskich z Lipnicy Dolnej, wysokość palmy 26,28 m W KATEORII PALM WYSOKICH – OD 14 DO 22 METRÓW GRAND PRIX dla...
Wyniki 57. Konkursu Lipnickich Palm
Do udziału w 57. Konkursie Lipnickich Palm i Rękodzieła Artystycznego im. Józefa Piotrowskiego zgłoszono 63 palmy, w tym 7 palm w kategorii palm wysokich (powyżej 12 metrów), 34 w kategorii palm średnich (od 5 do 12 merów) oraz 22 w kategorii palm niskich (od 3 do 5 metrów). W Biurze Organizacyjnym zgłaszane i oceniane były palmy dziecięce do 3 metrów, których zgłoszono 113. Zgłoszone do konkursu palmy oceniała Komisja Artystyczna w składzie: - Bernadetta Błoniarz – etnolog z Miejskiego Ośrodka Kultury w Nowym Wiśniczu - Monika Żołna – plastyk - Czesław Przybyłko – twórca lipnickich palm, wieloletni uczestnik konkursu WYNIKI 57. Konkursu Lipnickich Palm i Rękodzieła Artystycznego im. Józefa Piotrowskiego: W KATEGORII PALM WYSOKICH powyżej 12 metrów wysokości: GRAND PRIX...
Wyniki 56 Konkursu Lipnickich Palm i Rękodzieła Artystycznego
Do udziału w 56 Konkursie Lipnickich Palm i Rękodzieła Artystycznego im. Józefa Piotrowskiego zgłoszono 139 palm przy czym: palm wysokich powyżej 12 metrów zgłoszono 7, palm średnich od 5 do 12 metrów zgłoszono 40, palm niskich od 3 do 5 metrów zgłoszono 23. W Biurze Organizacyjnym zgłaszane i oceniane były palmy dziecięce do 3 metrów, których zgłoszono 69. WYNIKI 56 KONKURSU LIPNICKICH PALM I RĘKODZIEŁA ARTYSTYCZNEGO IM. JÓZEFA PIOTROWSKIEGO, Lipnica Murowana 13.04.2014 r. Komisja Konkursowa w składzie: Bernadetta Błoniarz – etnolog Miejski Ośrodek Kultury Nowy Wiśnicz Monika Żołna – plastyk Stanisław Włodarczyk –przewodniczący Komisji Kultury Rady Gminy Lipnica Murowana oceniła palmy zgodnie z regulaminem. Zgłoszono 70 takich palm. Przy czym palm wysokich powyżej 12 metrów...
Wyniki 55 Konkursu Lipnickich Palm i Rękodzieła Artystycznego im. Józefa Piotrowskiego
W tym roku do udział w 55 Konkursie Lipnickich Palm i Rękodzieła Artystycznego im. Józefa Piotrowskiego zgłoszono 128 palm. Palm wysokich powyżej 12 metrów zgłoszono 7, palm średnich od 5 do 12 metrów zgłoszono 45, palm niskich od 3 do 5 metrów zgłoszono 16. W Biurze Organizacyjnym zgłaszane i oceniane były palmy dziecięce do 3 metrów, których zgłoszono 56. Palm miniatur do 30 cm zgłoszono 4. W kategorii PALM WYSOKICH powyżej 12 metrów wysokości przyznano następujące miejsca i nagrody: I miejsce - rodzina Urbańskich z Lipnicy Murowanej, wysokość palmy 32 metry 34 centymetry. 2 równorzędne II miejsca - Tomasz i Daniel Daniec – wysokość palmy 22 metry - rodzina Mechów – wysokość palmy 20 metrów 87 centymetrów III miejsce - Jakub, Tomasz i Paulina Leszczyńscy – wysokość palmy 17...